Część wymogów jakie stawiają Dyrektorzy Regionalnych Zarządów Gospodarki Wodnej wnioskom taryfowym składanym przez przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjne w zakresie sposobu wypełniania tabel kalkulacyjnych C i D nie znajduje oparcia w przepisach ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków oraz rozporządzenia taryfowego. Wartość niezbędnych przychodów prezentowana w tych tabelach nie będzie tożsama w przypadku taryf wieloczłonowych zawierających obok ceny - stawkę opłaty abonamentowej, a takie są najczęściej składane przez przedsiębiorstwa. 

Zasady sporządzania wniosku taryfowego zawarte w Rozporządzeniu Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej z dnia 27 lutego 2018 r. w sprawie określania taryf, wzoru wniosku o zatwierdzenie taryfy oraz warunków rozliczeń za zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków (dalej  "rozporządzenie taryfowe") są w znakomitej części kalką rozwiązań funkcjonujących już wcześniej w okresie obowiązywania rozporządzenia Ministra Budownictwa z dnia 28 czerwca 2006 r. Natomiast wykładnia poszczególnych norm rozporządzenia dokonywana przez organ regulacyjny, czyli Dyrektorów poszczególnych RZGW, nadaje praktyce sporządzania wniosków taryfowych nowy wymiar.

Kwestią, która powraca w wezwaniach organu regulacyjnego kierowanych do przedsiębiorstw wodociągowo – kanalizacyjnych jest oczekiwanie, iż w przedkładanych wnioskach taryfowych globalna wartość niezbędnych przychodów ujęta w tabeli C (noszącej tytuł - ustalenie poziomu niezbędnych przychodów przedsiębiorstwa wodociągowo- kanalizacyjnego) oraz w tabeli D (noszącej tytuł - alokacja niezbędnych przychodów przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego według taryfowych grup odbiorców usług w okresie obowiązywania nowych taryf) będzie tożsama. 

Na pierwszy rzut oka takie oczekiwanie wydaje się logiczne. Patrząc na kolejność tabel kalkulacyjnych stanowiących załączniki do uzasadnienia wniosku taryfowego (art. 24b ust. 6 pkt 4 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków) naturalnym wydaje się zaprezentowanie w tabeli C całokształtu niezbędnych przychodów przedsiębiorstwa w rozbiciu na wodę i ścieki oraz poszczególne pozycje rodzajowe, a następnie zaalokowanie tych wartości (przypisanie ich) w tabeli D do poszczególnych taryfowych grup odbiorców. 

Tyle tylko, że zastosowanie tego na pozór oczywistego rozwiązania uniemożliwiają wskazane w tabeli D (której nie wolno przedsiębiorstwu modyfikować) współczynniki alokacji niezbędnych przychodów zaczerpnięte z tabeli E. Są nimi odpowiednio dla taryfy wodociągowej: ilość sprzedanej wody w m3 albo (dla opłat za korzystanie ze środowiska oraz opłat za usługi wodne) przewidywane opłaty w tym zakresie w zł, zaś dla taryfy kanalizacyjnej: ilość dostarczonych (przez odbiorców usług) ścieków w m3 albo (dla opłat za korzystanie ze środowiska oraz opłat za usługi wodne) przewidywane opłaty w tym zakresie w zł.

Upraszczając, wszelkie wartości niezbędnych przychodów alokowane do grup taryfowych w tabeli D winny być alokowane wyłącznie z zastosowaniem współczynników charakterystycznych i stosowanych do kalkulacji ceny za wodę albo za ścieki. Zgodnie z § 2 pkt 1 i 2 rozporządzenia taryfowego, cena za dostarczoną wodę to wielkość wyrażona w jednostkach pieniężnych, którą odbiorca usług jest obowiązany zapłacić przedsiębiorstwu wodociągowo-kanalizacyjnemu za 1 m3 dostarczonej wody, zaś cena za odprowadzone ścieki to wielkość wyrażona w jednostkach pieniężnych, którą odbiorca usług jest obowiązany zapłacić przedsiębiorstwu wodociągowo-kanalizacyjnemu za 1 m3 odprowadzonych ścieków, w tym ścieków komunalnych lub ścieków przemysłowych. Do cen tych dolicza się podatek Vat.

Tymczasem taryfy zarówno wodociągowe jak i kanalizacyjne mogą zawierać nie tylko ceny ale także stawki opłat, przede wszystkim stawkę opłaty abonamentowej, która (zgodnie z definicją zawartą w § 2 pkt 6 rozporządzenia taryfowego) stanowi wielkość wyrażoną w jednostkach pieniężnych na odbiorcę usług za okres rozliczeniowy i którą odbiorca usług jest obowiązany zapłacić przedsiębiorstwu wodociągowo-kanalizacyjnemu za utrzymanie w gotowości do świadczenia usług urządzeń wodociągowych lub urządzeń kanalizacyjnych, oraz jednostkę usługi odczytu wodomierza lub urządzenia pomiarowego i rozliczenia należności za ilość dostarczonej wody lub ilość odprowadzonych ścieków. Również do stawki opłaty abonamentowej dolicza się podatek Vat. 

Jak łatwo zauważyć, współczynniki alokacji z tabeli E, które należy zastosować przypisując w tabeli D niezbędne przychody konkretnym grupom taryfowym, a odnoszące się do takich kryteriów jak „m3” albo „zł” nie mogą stanowić współczynnika alokacji tych niezbędnych przychodów, które stanowią podstawę kalkulacji stawki opłaty abonamentowej, bowiem ta, jak wynika z przytoczonej definicji legalnej jest wymierzana „na odbiorcę”. A takiego współczynnika alokacji w tabeli E nie odnajdziemy.

Oznacza to, iż łączne wartości niezbędnych przychodów z tabeli C i D będą tożsame tylko wówczas, gdy przedsiębiorstwo przygotuje taryfę jednoczłonową, czyli zawierającą wyłącznie cenę odniesioną do 1 m3 dostarczanej wody lub 1 m3 odprowadzanych ścieków, bez stawki opłaty abonamentowej (§ 14 pkt 2 lit „a” rozporządzenia taryfowego). Jeżeli natomiast przedsiębiorstwo przewiduje w taryfie zastosowanie stawki opłaty abonamentowej, w tabeli C zaprezentuje całokształt niezbędnych przychodów (tych stanowiących podstawę kalkulacji zarówno cen jak i stawek opłat abonamentowych), natomiast w tabeli D zaprezentuje alokację na poszczególne grupy taryfowe tylko tych niezbędnych przychodów, które stanowią podstawę kalkulacji cen. I wówczas łączna wartość niezbędnych przychodów w tabeli C nie będzie równa łącznej wartości niezbędnych przychodów z tabeli D.

Analogicznie o relacji między danymi prezentowanymi w tabeli C i D wypowiada się M. Hawro (Konstruowanie i zatwierdzanie taryf dla wody i ścieków CH Beck 2019 r.) zauważając, iż w tabeli C zostały ustalone niezbędne przychody związane ze zbiorowym zaopatrzeniem w wodę i zbiorowym odprowadzaniem ścieków. Kolejnym krokiem będzie ustalenie tej części niezbędnych przychodów, które zostaną rozliczone na m3. Koszty, które posłużą do wyliczenia cen należy wpisać do tabeli D „Alokacja niezbędnych przychodów przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego według taryfowych grup odbiorców usług w okresie obwiązywania nowych taryf.  I dalej: suma wartości kosztów przedstawionych w Tabelach C i D (dla wody lub dla ścieków) będzie identyczna wyłącznie w przypadku, gdy nie stosujemy opłat abonamentowych dla danego rodzaju usług. Przy zastosowaniu jednak opłat abonamentowych pamiętajmy, że w tabeli C ujmiemy pełne koszty zaopatrzenia w wodę czy odprowadzania ścieków, natomiast w tabeli D tylko tę ich część, która zostanie przypisana do ceny za 1 m³, bez kosztów uwzględnionych w opłacie abonamentowej.

Czy taki sposób prezentacji niezbędnych przychodów w tabelach kalkulacyjnych to świadoma decyzja prawodawcy? Raczej wątpliwe. Bardziej prawdopodobne jest, iż kiedy blisko 15 lat temu przygotowywano poprzednie rozporządzenie taryfowe stawki opłat abonamentowych (wcześniej opłat stałych) nie były jeszcze tak rozpowszechnionym elementem taryf wodociągowych i kanalizacyjnych, stąd a priori przyjęto, że wszelkie niezbędne przychody z tabeli C zostaną zaalokowane do ceny, czyli do 1 m3 wody i ścieków w tabeli D. A ponieważ doskonale pamiętamy w jakim pośpiechu i okolicznościach wydawano na początku 2018 r. aktualne rozporządzenie taryfowe (de facto na 2 tygodnie przed ustawowym terminem składania przez wszystkie przedsiębiorstwa nowych wniosków taryfowych), nikt nie zaprzątał sobie głowy zmianą kształtu tabel i po prostu przekopiowano rozwiązania sprzed kilkunastu lat. 

Nie zmienia to jednak postaci rzeczy, iż dzisiaj żądanie przez organ regulacyjny od przedsiębiorstwa starającego się o zatwierdzenie taryf wieloczłonowych (zawierających zarówno cenę jak i stawki opłat) by globalne wartości zaprezentowane odpowiednio w tabeli C i D były tożsame jest nieuzasadnione i sprzeczne z treścią rozporządzenia taryfowego. 

Ostatnie wpisy

Podatek od nieruchomości w zakładzie budżetowym

Orzecznictwo

Zakład budżetowy nie jest zobowiązany do zapłaty podatku od nieruchomości od budowli...

28-03-2024

Czytaj więcej

Opłaty za usługi wodne - nowe wzory oświadczeń

Aktualności

Jak informuje Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie ustawa z dnia 13 lipca 2023...

21-03-2024

Czytaj więcej

SZKOLENIE: Praktyczne aspekty przygotowania i procedowania wniosków o zatwierdzenie…

Aktualności

W odpowiedzi na liczne zapytania w zakresie oferty szkoleniowej związanej z problematyką taryfową...

20-03-2024

Czytaj więcej