Przepisy ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków stanowią, że w okresie pierwszych 18 miesięcy od dnia podjęcia działalności przez powołane lub utworzone przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne lub podjęcia przez istniejące przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne nowego rodzaju działalności gospodarczej w zakresie zbiorowego zaopatrzenia w wodę lub zbiorowego odprowadzania ścieków obowiązują ceny i stawki opłat zatwierdzone przez organ regulacyjny, w drodze decyzji, zapewniające pokrycie uzasadnionych kosztów zbiorowego zaopatrzenia w wodę lub zbiorowego odprowadzania ścieków (art. 24i ust. 1).

Na pierwszy rzut oka, przywołany przepis nie powinien nastręczać większych problemów interpretacyjnych. Niestety praktyka postępowania niektórych Regionalnych Zarządów Gospodarki Wodnej przeczy tej optymistycznej tezie.

Przytoczony przepis art. 24i ust. 1 u.z.z.w. w swej treści jest dość lakoniczny i stanowi jedynie, że w przypadku gdy przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne zostanie powołane lub utworzone, czy też podejmie nową działalności odpowiednio w zakresie zbiorowego zaopatrzenia czy w zakresie zbiorowego odprowadzania, wówczas, przez pierwsze 18 miesięcy działania, stosuje ceny i stawki opłat, które na wniosek właściwego organu wykonawczego gminy zatwierdza oczywiście organ regulacyjny.

Zatwierdzenie cen i stawek opłat następuje w drodze w decyzji administracyjnej, a one same winny zapewniać pokrycie uzasadnionych kosztów zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków.

Przepisy nie precyzują treści wniosku o zatwierdzenie cen i stawek opłat, czy też rodzaju dokumentów, które do wniosku takiego winny być załączone. Wskazać trzeba, że na mocy decyzji ustawodawcy do postępowania w przedmiocie zatwierdzenia cen i stawek opłat nie mają zastosowania pozostałe przepisy u.z.z.w. odnoszące się do postępowania taryfowego. Mimo to, poszczególne Regionalne Zarządy Gospodarki Wodnej Wody Polskie uznały istniejącą sytuację za niewłaściwą i starały się ją konwalidować. W tym celu organy formułowały w toku postępowań administracyjnych wezwania żądały od wnioskodawców „wtłoczenia” kalkulacji cen i stawek opłat w tabele A-I służące do przedstawienia kalkulacji taryf dla zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków, czy też modyfikowania wniosku taryfowego i projektu taryfy w ten sposób, że dotyczy zatwierdzenia taryfy na pierwsze 18 miesięcy prowadzenia działalności. Organy regulacyjne pomimo wielokrotnego podnoszenia przez strony postępowania, iż tego rodzaju żądanie jest sprzeczne z przepisami u.z.z.w. czy też stanowi jawne naruszenie zasady legalizmu, wymagały od wnioskodawców dokonania stosownych modyfikacji. Częstokroć dochodziło do kuriozalnych sytuacji, w których konieczne było modyfikowanie tabel, żeby było możliwe chociaż częściowe ich wypełnienie.

Na tle jednego z postępowań administracyjnych odmawiających zatwierdzenia „cen i stawek opłat dla zbiorowego odprowadzania ścieków na pierwsze 18 miesięcy” powstał spór pomiędzy wnioskodawcą a organem regulacyjnym. Na skutek wniesionego odwołania od decyzji, Prezes Wód Polskich uchylił zaskarżoną decyzję i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania przez organ pierwszej instancji. Chwilę należy pochylić się nad uzasadnieniem rzeczonej decyzji, które ewidentnie wskazuje, iż organ drugiej instancji, jakim w tym przypadku jest Prezes Wód Polskich, słusznie zauważył istotne różnice pomiędzy ww. postępowaniami (tj. postępowaniem o zatwierdzenie cen i stawek opłat na podstawie art. 24i u.z.z.w i postępowania taryfowego).

Prezes Wód Polskich w wydanej decyzji stwierdził, iż procedura zatwierdzenia cen i stawek opłat na pierwsze 18 miesięcy jest procedurą odmienną od procedury zatwierdzenia taryfy dla zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków.

Organ dodał, iż w przypadku taryfy ceny i stawki opłat z jednej strony ustalane są na podstawie rzeczywistych i udokumentowanych kosztów z uwzględnieniem prognozowanych zmian makroekonomicznych lub też innych uzasadnionych zmian, natomiast w przypadku cen i stawek opłat na pierwsze 18 miesięcy projektowane ceny i stawki opłat są na podstawie prognozowanych kosztów. Dodatkowo odmienny jest czas obowiązywania poszczególnych dokumentów, mianowicie w przypadku taryf jest to okres 3 lat, a w przypadku cen i stawek opłat 18 miesięcy.

Prezes Wód Polskich uzasadniając odmienność obu procedur wskazał wprost na budowę poszczególnych przepisów ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków. Mianowicie, w przypadku przepisu art. 24i u.z.z.w. ustawodawca w przeciwieństwie np. do art. 24j u.z.z.w. nie poczynił odesłania do innych przepisów u.z.z.w. poprzez odpowiednie ich zastosowanie. Dla przykładu w przypadku wniosku o skrócenie okresu obowiązywania taryf ustawodawca wprost postanowił o odpowiednim zastosowaniu art. 24b-24e i 24f ust. 1 u.z.z.w. W przypadku postępowania o zatwierdzenie cen i stawek opłat brak już takiego zabiegu legislacyjnego, co oznacza, iż wolą ustawodawcy nie było stosowanie do tegoż postępowania przepisów regulujących postępowanie taryfowe.

Kolejną różnicą pomiędzy cenami i stawkami opłat na pierwsze 18 miesięcy a taryfą, na którą to wskazał Prezes Wód Polskich jest to, że w przypadku taryfy w świetle przepisów u.z.z.w. możliwe jest ustalenie odmiennej ceny na każdy z poszczególnych 12 miesięcy obowiązywania taryfy. W przypadku cen i stawek opłat na pierwsze 18 miesięcy nie ma takiej możliwości, ponieważ ceny i stawki opłat są stałe na cały okres przez które obowiązują.

Kolejnym istotnym elementem, na który zwrócił uwagę Prezes Wód Polskich jest brak możliwości zastosowania do wniosku o zatwierdzenie cen i stawek opłat przepisów rozporządzenia taryfowego w części wskazanej w § 1 ust. 2, a co za tym idzie również tabel od A do I.

W odniesieniu do przywołanego rozstrzygnięcia należy wyrazić aprobatę, ponieważ Prezes Wód Polskich celnie wypunktował różnice pomiędzy postępowaniem w przedmiocie zatwierdzenia cen i stawek opłat na pierwsze 18 miesięcy oraz postępowaniem taryfowym. Niedopuszczalne w toku postępowań w przedmiocie zatwierdzenia cen i stawek opłat na pierwsze 18 miesięcy było żądanie od wnioskodawcy dostosowywania treści wniosku do wymogów wzoru wniosku taryfowego zatwierdzanego zgodnie z art. 24b u.z.z.w. w tym przede wszystkim zmodyfikowania tabel od A-I, a po drugie „wtłoczenie” w ich treść danych związanych z wnioskowanymi cenami i stawkami opłat.

Należy mieć nadzieje, że pogląd, który został wyrażony przez Prezesa Wód Polskich zostanie zaaprobowany przez poszczególne Regionalne Zarządy Gospodarki Wodnej i w konsekwencji odejdą one od nieprawidłowej praktyki.

 

W postępowaniu odwoławczym przed Prezesem Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie omówionym w niniejszej publikacji, przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne reprezentowali prawnicy z Kancelarii Jerzmanowski i Wspólnicy.

Ostatnie wpisy

Taryfy: co ze skróceniem taryf po okresie obowiązywania?

Analizy prawne

Mimo istotnej zmiany w polityce organów regulacyjnych na przestrzeni ostatnich miesięcy, cały...

14-03-2024

Czytaj więcej

Awaria instalacji wodociągowej - co z rozliczeniem za ścieki?

Orzecznictwo

Najczęściej spotykanymi w praktyce rozliczeń za wodę i ścieki są spory dotyczące ustalenia...

08-03-2024

Czytaj więcej

Ścieki przemysłowe - pozwolenie wodnoprawne warunkiem zawarcia umowy

Orzecznictwo

Przedsiębiorstwo wodociągowo–kanalizacyjne może uzależnić zawarcie umowy na odprowadzanie ścieków przemysłowych od uzyskania...

05-03-2024

Czytaj więcej