Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie zakwestionował stosowanie przez Wody Polskie analogii w ustalaniu opłat za usługi wodne. Brak w obowiązującym systemie prawa jednostkowej stawki opłaty za usługi wodne uniemożliwia ustalenie takiej opłaty.
W wyroku z dnia 16 października 2018 r. WSA w Krakowie (sygn. II SA/Kr 873/18) wyjaśnił, że niedopuszczalnym jest stosowanie w drodze analogii przepisów nakładających na podmioty opłat o charakterze publicznoprawnym.
Sprawa dotyczyła opłat stałych za usługi wodne, a jej źródłem była skarga przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego na decyzję Dyrektora Zarządu Zlewni Wód Polskich w Krakowie w przedmiocie określenia wysokości opłaty stałej za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2018 r. w wysokości kilkudziesięciu tysięcy złotych za odprowadzanie do wód - wód opadowych z przelewów burzowych komunalnej kanalizacji ogólnospławnej zabudowanych na głównym rurociągu kanalizacji ogólnospławnej.
Przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne w skardze do Sądu zarzuciło Wodom Polskim m.in. niewłaściwe zastosowanie przepisu § 6 rozporządzenia z dnia 22 grudnia 2017 r. w sprawie jednostkowych stawek opłat za usługi wodne.
§ 6 rozporządzenia z dnia 22 grudnia 2017 r. w sprawie jednostkowych stawek opłat za usługi wodne
Jednostkowa stawka opłaty za usługi wodne za odprowadzanie do wód - wód opadowych lub roztopowych w formie opłaty stałej wynosi 2,50 zł na dobę za 1 m3/s za określoną w pozwoleniu wodnoprawnym albo w pozwoleniu zintegrowanym maksymalną ilość wód opadowych lub roztopowych odprowadzanych do wód z otwartych lub zamkniętych systemów kanalizacji deszczowej służących do odprowadzania opadów atmosferycznych.
Organ na podstawie jednostek określonych w tym przepisie, ustalił opłatę stałą „za odprowadzanie do wód – wód opadowych i roztopowych (przelewów burzowych) z kanalizacji ogólnospławnej”, podczas gdy § 6 wspomnianego rozporządzenia zawiera jedynie jednostkę opłaty za odprowadzanie do wód – wód opadowych i roztopowych z otwartych lub zamkniętych systemów kanalizacji deszczowej.
W uzasadnieniu wyroku WSA w Krakowie wskazał, że:
„w prawie administracyjnym, z uwagi na bezwzględnie wiążący charakter jego norm, nie jest dopuszczalne korzystanie z instytucji analogii jeżeli chodzi o wkraczanie w sferę praw podmiotowych jednostki, a zatem niedopuszczalne było w realiach prawnych zasad demokratycznego państwa prawnego i art. 2 Konstytucji RP, wskazanie w treści kontrolowanej decyzji jednostkowej stawki opłaty za usługi wodne za odprowadzanie do wód: wód opadowych lub roztopowych ujętych w systemy kanalizacji zbiorczej w granicach administracyjnych miast - w pewnym "analogicznym" nawiązaniu do takiej stawki określonej tylko i wyłącznie w ww. rozporządzeniu wobec wód opadowych lub roztopowych odprowadzanych do wód z otwartych lub zamkniętych systemów kanalizacji deszczowej służących do odprowadzania opadów atmosferycznych.”
Sąd podzielił tym samym stanowisko skarżącego przedsiębiorstwa, że brak jest podstaw prawnych do ustalenia opłat stałych za odprowadzanie do wód - wód opadowych i roztopowych z przelewów burzowych z kanalizacji ogólnospławnej, albowiem przepisy stanowią jedynie o jednostkowej stawce opłaty za odprowadzanie do wód - wód opadowych i roztopowych z otwartych lub zamkniętych systemów kanalizacji deszczowej.
Kacper Czapracki – radca prawny, doradca podatkowy
Zagadnienie dopuszczalności nakładania na podmiot obowiązków publicznoprawnych bez wyraźnej do tego podstawy prawnej było wielokrotnie weryfikowane przez sądy administracyjne. Właściwe w tej kwestii orzecznictwo prezentuje jednolite stanowisko, zgodnie z którym zakazane jest obciążanie podmiotu opłatami o charakterze publicznoprawnym, które nie mają wyraźnej podstawy w przepisach prawa powszechnie obowiązującego (w szczególności w ustawach). Potwierdza powyższe przykładowo wyrok NSA z dnia 15 marca 2018 (sygn. II FSK 3579/17). Podobnie w wyroku WSA w Gliwicach z dnia 24 listopada 2015 roku, sygn. I SA/Gl 370/15.
WSA w Krakowie uchylił zaskarżoną decyzję i zasądził na rzecz przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego zwrot kosztów postępowania. Wyrok nie jest prawomocny. Przedsiębiorstwo w omówionej sprawie reprezentowali prawnicy z Kancelarii Jerzmanowski i Wspólnicy.
