O opłatach za usługi wodne, w tym zwłaszcza tych dotyczących poboru wód pisaliśmy na blogu wielokrotnie. Choć orzecznictwo wydaje się zmierzać do ujednolicenia stanowiska w zakresie celów poboru wody przez przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjne, nadal bez jednoznacznych odpowiedzi pozostaje wiele pytań, które nierzadko mają ogromne znaczenie praktyczne. Jednym z nich jest sposób określania celu poboru wody w przypadku wody sprzedawanej hurtowo innemu przedsiębiorstwu wodociągowo-kanalizacyjnemu.

W nieprawomocnym orzeczeniu z dnia 25 stycznia 2023 r. (sygn. akt II SA/Rz 1048/22) WSA w Rzeszowie zakwestionował stanowisko Wód Polskich zgodnie, z którym przedsiębiorstwo wodociągowo – kanalizacyjne za wodę pobraną i odsprzedaną później innemu przedsiębiorstwu (usługa hurtowa) winno naliczyć opłatę zmienną za usługi wodne za pobór wód zgodnie z art. 272 ust. 1 ustawy Prawo Wodne i § 5 ust. 1 pkt 27 lit. a) rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 22 grudnia 2017 r. w sprawie jednostkowych stawek opłat za usługi wodne tj. według stawek dla wody przeznaczonej do celów poboru, uzdatniania i dostarczania wody.

Sąd podkreślił w uzasadnieniu orzeczenia, iż w sprawie nie było kwestionowane, że woda podziemna jest pobierana przez skarżące przedsiębiorstwo i sprzedawana w formie hurtowej trzem gminom w celu realizacji przez te gminy zadania własnego, polegającego na zbiorowym zaopatrzeniu mieszkańców gminy w wodę pitną (zdatną do spożycia). Przy tym, zakupiona hurtowo woda spełniała definicję "wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi", zawartą w art. 2 pkt. 18 lit. a) u.z.z.w. (woda przeznaczona do spożycia przez ludzi to woda w stanie pierwotnym lub po uzdatnieniu, przeznaczoną do picia, przygotowania żywności lub innych celów domowych, niezależnie od jej pochodzenia i od tego, czy jest dostarczana z sieci dystrybucyjnej, cystern, w butelkach lub pojemnikach).

Najistotniejsze zdaniem Sądu było to, że zgodnie z art. 2 pkt. 21 u.z.z.w. zbiorowe zaopatrzenie w wodę obejmuje działalność polegającą na ujmowaniu, uzdatnianiu i dostarczaniu wody, prowadzoną przez przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne, a zatem działalność ta nie musi obejmować samego poboru wody przeznaczonej do spożycia, natomiast powinna obejmować jej "ujęcie" w określony system wodociągowy, uzdatnienie (jeżeli wcześniej woda nie została wystarczająco uzdatniona) oraz dostarczenie finalnym odbiorcom. Nie jest zatem wykluczone, że sam pobór lub także uzdatnienie (przynajmniej częściowe) wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi będą miały miejsce poza samym przedsiębiorstwem wodno-kanalizacyjnym (np. w przedsiębiorstwie dysponującym odpowiednim pozwoleniem wodnoprawnym).

W związku tym należy przyjąć, że argumentem rozstrzygającym o kwalifikacji usługi wodnej jest ostateczny cel poboru wód podziemnych, nawet jeśli usługa polegająca na poborze, uzdatnieniu i dostarczeniu wód podziemnych do odpowiednich jednostek organizacyjnych lub spółek jest jedynie koniecznym ogniwem złożonego procesu zbiorowego zaopatrzenia ludności gminnej w wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi.

Okoliczność, że przedsiębiorstwo hurtowo sprzedające wodę przekazuje pobraną i uzdatnioną wodę podziemną właściwym przedsiębiorstwom wodociągowo-kanalizacyjnym z innych gmin w celu zbiorowego zaopatrzenia w wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi (wodę pitną) mieszkańców tych gmin, ostatecznie w ocenie Sądu przesądziła, o tym, iż woda ta w pełni odpowiada definicji z art. 272 ust. 2 i art. 274 pkt 4 ustawy Prawo wodne i w związku z tym zastosowanie do niej winna mieć preferencyjna stawka jednostkowa opłaty zmiennej wyrażona w § 5 ust. 1 pkt. 40 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 22 grudnia 2017r. w sprawie jednostkowych stawek opłat za usługi wodne.

Sąd podkreślił także, że zgodnie z art. 552 ustawy Prawo wodne, do dnia 31 grudnia 2026 r., w razie złożenia oświadczenia o ilości pobranej wody przez podmiot pobierający wodę do różnych celów, to organy orzekające w sprawie mają obowiązek ustalić, jaka ilość wód podziemnych jest pobierana do celów realizacji zadań własnych gmin w zakresie zbiorowego zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi. Oczywiste jest bowiem, że korzystna (obniżona) stawka jednostkowej opłaty może mieć zastosowanie tylko do ilości wód podziemnych pobranych i przekazanych gminom na powyższe cele.

W sprawie, na tle której zapadł omawiany wyrok, oznacza to konieczność zweryfikowania przez organy informacji zawartych oświadczeniu, o którym mowa w art. 552 ust. 2a pkt 2 ustawy Prawo wodne, w świetle treści umów sprzedaży hurtowej wody.

Jak wynika z powyższego wyroku, kwestia opłat za usługi wodne od wody pobieranej w celu świadczenia usług hurtowych nie jest wcale ostatecznie przesądzona na korzyść stanowiska Wód Polskich, a argumentacji zastosowanej przez WSA w Rzeszowie trudno odmówić racjonalności. Teraz wypada poczekać na ewentualne rozstrzygniecie Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Ostatnie wpisy

Opłaty za usługi wodne - nowe wzory oświadczeń

Aktualności

Jak informuje Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie ustawa z dnia 13 lipca 2023...

21-03-2024

Czytaj więcej

SZKOLENIE: Praktyczne aspekty przygotowania i procedowania wniosków o zatwierdzenie…

Aktualności

W odpowiedzi na liczne zapytania w zakresie oferty szkoleniowej związanej z problematyką taryfową...

20-03-2024

Czytaj więcej

Taryfy: co ze skróceniem taryf po okresie obowiązywania?

Analizy prawne

Mimo istotnej zmiany w polityce organów regulacyjnych na przestrzeni ostatnich miesięcy, cały...

14-03-2024

Czytaj więcej