Rady Gmin zatwierdzą ponownie taryfy, a Państwowe Gospodarstwo Wody Polskie pozostanie w roli strażnika interesu odbiorców usług w przypadkach najwyższych wzrostów cen. W wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów opublikowane zostały założenia do projektu ustawy o zmianie ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków oraz ustawy – Prawo wodne. Projektowana nowelizacja jest odpowiedzią na oczekiwanie strony samorządowej w zakresie pilnej interwencji w obszarze procesu zatwierdzania taryf.
Ministerstwo Infrastruktury wskazuje, że postulowany jest częściowy powrót do uregulowań obowiązujących przed wejściem w życie przepisów ustawy z dnia 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę oraz zbiorowym odprowadzaniu ścieków (Dz. U. poz. 2180), zatem do regulacji obowiązujących do grudnia 2017 r.
Proponowane zmiany to wyjście naprzeciw postulatom zgłaszanym przez stronę samorządową dotyczącym uelastycznienia oraz usprawnienia procesu zatwierdzania taryf za wodę i ścieki, w szczególności ponownego włączenia organu gminy w ten proces.
Kluczową zmianą obowiązującej regulacji jest ponowne przypisanie radzie gminy wyłącznej kompetencji do zatwierdzania taryf za wodę i ścieki. Państwowemu Gospodarstwu Wodnemu Wody Polskie zakłada się tylko powierzenie kompetencji do ingerencji w proces zatwierdzania taryf jeżeli będą one ustalane na poziomie znacznie wyższym od średniego w danym regionie wodnym.
W ocenie ministerstwa, w ten sposób zapewniona zostanie ustawowa ochrona interesów odbiorców usług przed nieuzasadnionym wzrostem cen usług wodociągowo-kanalizacyjnych przez procedurę obowiązkowego uzyskiwania stanowiska od Wód Polskich w przypadku wystąpienia zagrożenia ustalenia stawek opłat na znacznie wyższym poziomie niż średni.
Podstawowy tryb procedury zatwierdzania taryf za wodę i ścieki będzie, co do zasady, oparty na rozwiązaniach prawnych obowiązujących przed dniem wejścia w życie ustawy z dnia 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę oraz zbiorowym odprowadzaniu ścieków, jednakże proponuje się w tym trybie modyfikacje pozwalające zachować sprawdzone, merytoryczne rozwiązania.
Przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne będzie inicjowało procedurę przekazując wójtowi (burmistrzowi, prezydentowi miasta) wniosek o zatwierdzenie taryfy wraz z projektem taryfy oraz uzasadnieniem w odpowiednim terminie przed dniem upływu okresu obowiązywania dotychczasowej taryfy.
Wójt (burmistrz, prezydent miasta) dokona formalnego sprawdzenia projektu taryfy pod względem zgodności z przepisami ustawy i w tym zakresie opracuje rekomendacje dla rady gminy.
Rada gminy podejmie uchwałę o zatwierdzeniu taryf, w odpowiednim terminie od dnia złożenia wniosku, albo o odmowie zatwierdzenia taryfy, jeżeli zostały one sporządzone niezgodnie z przepisami lub jeżeli nie przedstawiono wymaganych prawem stanowisk innych specjalistycznych organów.
Uchwała rady gminy zatwierdzająca taryfę wejdzie w życie po upływie odpowiedniego okresu od dnia jej ogłoszenia. Taryfy zatwierdzone w drodze uchwały rady gminy będą przede wszystkim ogłaszane przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta) w Biuletynie Informacji Publicznej właściwej gminy. Jeżeli rada gminy nie podejmie uchwały w ustawowym terminie od dnia otrzymania wniosku o ich zatwierdzanie, taryfy zweryfikowane przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta) wejdą w życie – bez ich zatwierdzenia.
Jeżeli projekt taryfy zakładałby wzrost cen i stawek opłat nowej taryfy dotyczącej odprowadzania ścieków lub zaopatrzenia w wodę do wysokości przewyższającej co najmniej o 15% średnią wysokość cen i stawek opłat taryfy dotyczącej odprowadzania ścieków lub zaopatrzenia w wodę w danym regionie wodnym – obowiązującej w roku poprzednim – wtedy wymagane będzie uzyskanie stanowiska organu regulacyjnego w zakresie zatwierdzenia taryfy.
Proponowane rozwiązanie pozwoli zapewnić odpowiednią ochronę społeczności lokalnej przed nieuzasadnionym wzrostem cen usług wodociągowo-kanalizacyjnych na podstawie merytorycznych przesłanek. Stanowisko wyrażone przez Wody Polskie ma w założeniu stanowić dodatkową przesłankę, która pozwoli radzie gminy podjąć odpowiednie rozstrzygnięcie w zakresie zatwierdzenia taryfy.
Wzrost cen za wodę lub ścieki wyższy o 15% niż średnia cena dostaw wody i odbioru ścieków będzie wymagał odpowiedniej analizy także przez organ regulacyjny. Wody Polskie będą oceniać projekt taryfy wraz z uzasadnieniem pod względem zgodności z przepisami, a także zmiany warunków ekonomicznych wykonywania przez przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne działalności gospodarczej, w tym marżę zysku, oraz weryfikować koszty związane ze świadczeniem usług, pod względem celowości ich ponoszenia.
Planowany termin przyjęcia projektu przez Radę Ministrów? III kwartał 2024 r.
Źródło: Kancelaria Prezesa Rady Ministrów
