W ostatnich dniach, wiele z przedsiębiorstw wodociągowo-kanalizacyjnych z całego kraju otrzymało od Głównego Urząd Statystycznego pismo zobowiązujące do końca lutego 2019 r. do przekazania danych dotyczących adresów punktów dostarczania usług do użytkowników indywidualnych według stanu na dzień 31 stycznia 2019 r. Przesłane dane posłużą przygotowaniom do narodowego spisu powszechnego ludności i mieszkań 2021 r.
„Narodowy spis powszechny ludności i mieszkań 2021 r. – prace przygotowawcze” to jedno z badań przewidzianych w programie badań statystycznych statystyki publicznej na rok 2019, przyjętym przez Radę Ministrów rozporządzeniem z dnia 14 września 2018 r. (Dz. U. 2018 r., poz. 2103). Celem badania jest dostarczenie informacji niezbędnych do opracowania zakresu informacyjnego narodowego spisu powszechnego. Pozwoli to Głównemu Urzędowi Statystycznemu na obniżenie kosztów pozyskiwania niezbędnych informacji oraz odciążenie osób zobowiązanych do udzielania odpowiedni w ramach wywiadu bezpośredniego.
Program wprost wskazuje, że podmiotami przekazującymi dane w zakresie adresu nieruchomości na potrzeby badania, są podmioty prowadzące działalność w zakresie zbiorowego zaopatrzenia w wodę.
Udostępnienie danych następuje nieodpłatnie, w szczególności w postaci zbiorów danych z systemów teleinformatycznych. W praktyce GUS udostępni przedsiębiorstwom specjalny portal, dzięki któremu będzie można przesłać plik elektroniczny z danymi.
Należy jednocześnie zwrócić uwagę, że podmioty przekazujące dane określone w programie badań statystycznych statystyki publicznej są zobowiązane stosować standardy klasyfikacyjne, numer indentyfikacyjny oraz oznaczenia kodowe przyjęte w krajowym rejestrze urzędowym podziału terytorialnego kraju prowadzonym przez Prezesa GUS. To zaś może okazać się uciążliwe przy sporządzaniu zbioru wspomnianych danych.
Na marginesie warto wspomnieć o wątpliwościach, które mogą się pojawiać w związku z przepisami Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem, czyli tzw. RODO.
Zgodnie bowiem z przepisami unijnymi, przetwarzanie danych, a zatem również ich udostępnianie, jest zgodne z prawem jeżeli jest niezbędne do wypełnienia obowiązku prawnego ciążącego na administratorze. Jeżeli zatem, z daleko posuniętej ostrożności, uzna się, że same adresy nieruchomości (bez przypisania im imion i nazwisk osób, które mogą zamieszkiwać daną nieruchomość) są danymi osobowymi, to wydaje się, iż obowiązki nałożone na przedsiębiorstwa, a wynikające z ustawy o statystyce publicznej oraz rozporządzenia, legitymizują przekazywanie danych.
Na koniec warto przypomnieć, że w Sejmie trwają prace nad projektem ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z zapewnieniem stosowania RODO, w ramach której planowana jest nowelizacja ustawy o statystyce publicznej. Projektowane przepisy odnoszą się m.in. do przedsiębiorstw wodociągowo-kanalizacyjnych, o czym szerzej pisaliśmy w artykule pt. "Projekt nowych przepisów dotyczących statystyki publicznej".
